Wrócę dziś jeszcze na chwilę do języka kaszubskiego, bo znalazłem bardzo ciekawe strony na ten temat. Przede wszystkim na stronie Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego (Kaszëbskò-Pòmòrsczé Zrzeszenié) można znaleźć do ściągnięcia za darmo słownik polsko-kaszubski Jana Trepczyka. Dzieło to jest jak najbardziej solidne – posiada ponad 1000 stron i 60 000 haseł. Na innej stronie co prawda doradzają, że bënë słowarza kaszëbsczi pisënk nie je dzysdniowi (wewnątrz słownika nie znajduje się dzisiejsza kaszubska pisownia – tłum. własne). Faktycznie brakuje w nim rozróżnienia liter „o/ò” oraz „u/ù”. We wstępie jednak dokładnie wyjaśniono, kiedy zachodzą zmiany w wymawianiu określonych samogłosek, co niewątpliwie pomaga nanosić ewentualne poprawki do wyrazów.
Oprócz tego podaję linka do strony internetowej, na której znajdują się dzieła literatury kaszubskiej i obcej – http://www.czetnica.org/ - oczywiście w regionalnym języku Pomorza.
Na koniec zostawiłem kwestię muzyczną. Interesujący jest fakt, że istnieją przynajmniej 2 nieoficjalne hymny kaszubskie. Pierwszy z nich, „Marsz Kaszubski”, ma tekst wybitnie propolski, w którym podkreślane są związki Kaszubów z Rzeczpospolitą i z Bogiem. Słabo natomiast jest w nim widoczna jakaś odrębność kulturowo-etniczna. Drugi natomiast, ”Zemia rodnô”, autorstwa Jana Trepczyka (tego samego, co jest autorem powyższego słownika) nie wspomina natomiast o Polsce, lecz o „pięknym kaszubskim kraju” i odwołuje się chociażby do pomorskich książąt Sambora i Świętopełka, przez co wydaje mi się bardziej odpowiedni. Tak czy inaczej sami Kaszubi są w tej kwestii podzieleni. Ja w każdym razie podaję pieśń "Zemia rodnô" oraz zamieszczam poniżej jej tekst, żeby łatwiej zrozumieć :)
Zemia rodnô, pëszny kaszëbsczi kraju,
Òd Gdunska tu, jaż do Roztoczi bróm!
Të jes snôżô jak kwiat rozkwitłi w maju.
Ce, tatczëznã jô lubòtną tu móm.
Sambòrów miecz i Swiãtopôłka biôtczi
W spòsobie ce dlô nas ùchòwałë
Twòje jô w przódk bëlné pòcëskóm kwiôtczi.
Òdrodë cél Kaszëbóm znôwù brënie.
Tu jô dali mdã starżã zemi trzimôł
Skądka zôczątk rodnô naj rózga mô.
Tu mdã dali domòcëznë sã jimôł.
Jaż zajasni i nama brzôd swój dô.
Witam. Tłumaczenie tekstu jest pod filmem. Wera987
OdpowiedzUsuńWitaj Wera!
OdpowiedzUsuńWiem o tym, chciałem po prostu zmusić czytelników do ćwiczenia umysłowego jakim byłoby zrozumienie tekstu kaszubskiego :) Ale niewątpliwie wskazówki się przydadzą za co dziękuję w imieniu wszystkich. Dziękuję też za umieszczenie tego hymnu na youtube :)
Nie pochodzę z Kaszub, ale Kaszuby kocham i pewnie tu kiedyś osiądę. Kaszubi bardzo dbają o pielęgnację swojej kultury, to prawda i bardzo mi się podoba, że mają swoje radio, że można zdać maturę z języka kaszubskiego, że nazwy miejscowości są podwójne (polskie i kaszubskie). Kaszubi bardzo dbają o reklamę regionu. Np. koniecznie odwiedzić trzeba skansen we Wdzydzach Koszewskich. Przy całym tym silnym przywiązaniu do tradycji i języka nie ma jednak nacjonalizmów. Pewnie dlatego oba hymny mają swoich zwolenników. Bardzo dziękuję za te wpisy o języku kaszubskim. Polacy powinni mieć chociaż podstawową wiedzę na ten temat. Bardzo mnie ostatnio zabolało przyrównanie Kaszub do Prus Wschodnich przez młodą "wykształconą" turystkę, która z nutą niechęci stwierdziła, że nie podoba jej się pisanie nazw miejscowości na Kaszubach po polsku i po niemiecku.
OdpowiedzUsuń